Koronavirüsü ile alakalı genel bilgileri ve kişisel korumanızı sağlayabilmeniz için gerekli bilgileri sizinle paylaşıyoruz.
Koronavirüs nedir?
Koronavirüsü; MERS soğuk algınlığı, Ortadoğu solunum sendromu, SARS ve şiddetli akut solunum yetmezliği sendromu Koronavirüsü arasında dağılım gösteren bir virüs ailesidir.
Koronavirüs, ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür. Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine yayılmıştır.
Koronavirüs belirtileri nelerdir?
En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve solunum sıkıntısıdır.
Şiddetli vakalarda zatürre ve ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilir.
Yeni Koronavirüsün kuluçka süresi 2 ila 14 gündür.
Koronavirüs nasıl bulaşır?
Hasta kişilerin öksürme ve hapşırmayla ortaya saçtığı damlacıkların ortamdaki diğer bireylerin ağız, burun ve gözlerine temasıyla, damlacıkların yapıştığı yüzeylere dokunduktan sonra ellerin ağız, burun veya göze götürülmesiyle bulaşabilmektedir.
Koronavirüsünden korunmak için neler yapılmalıdır?
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının bulaşma riskini azaltmaya yönelik öneriler, Koronavirüs enfeksiyonu için de geçerlidir.
– El hijyenine önem verilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda, alkol içerikli el antiseptiği kullanılmalıdır.
– Sınıflar ve iş yerleri başta olmak üzere kapalı alanlar sık sık havalandırılmalıdır.
– Bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Gıdalar tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır.
– Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun tek kullanımlık mendille kapatılmalı, mendil yoksa dirseğin iç kısmı kullanılmalıdır.
– Tokalaşma ve sarılmadan kaçınılmalıdır.
– Olabildiğince kalabalık ortamlardan uzak durulmalıdır.
– Kirli ellerle ağız, burun ve gözlere dokunulmamalıdır.
– Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
– Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
– Kendinizi hasta hissediyorsanız evde kalın. Ateş, öksürük ve nefes alıp vermede zorluk çekiyorsanız tıbbi müdaheleye başvurun. Yerel sağlık yetkililerinin talimatlarını uygulayın.
– Koronavirüs hakkındaki son gelişmelerden haberdar olun. Kendinizi ve başkalarını Koronavirüs’den nasıl koruyacağınız hakkında sağlık uzmanınız, ulusal ve yerel halk sağlığı yetkilileri ve işvereniniz tarafından verilen tavsiyelere uyun.
Koronavirüs’ün yayıldığı ülkelerde olan veya bulunmuş (son 14 gün) kişiler için korunma önlemleri;
- Baş ağrısı ve hafif burun akıntısı gibi belirtiler bile olsa eğer iyi hissetmiyorsanız, iyileşene kadar evde kalın.
- Ateş, öksürük ve nefes alıp vermede zorluk yaşama gibi belirtiler gösteriyorsanız, solunum yolları enfeksiyonu veya ciddi bir hastalıkla sonuçlanabileceği için tıbbi müdahaleye başvurunuz. Ayrıca yetkili tıbbi kurumu önceden arayarak, seyahat geçmişinizi yetkili tıbbi kurum ile paylaşınız.
Koronavirüs tanısı nasıl konur?
Koronavirüsü tespit edebilmek için gerekli olan moleküler testler Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Hastanesi’nde mevcuttur.
Koronavirüsü önlemek veya tedavi etmek için bir ilaç var mıdır?
Halen hastalığa özel bilinen bir tedavi yöntemi yoktur. Hastanın genel durumuna göre gerekli destekleyici tedavi uygulanmaktadır.
Koronavirüs antibiyotiklerle tedavi edilebilir mi?
Antibiyotikler virüslerin neden olduğu enfeksiyonları önlemek veya tedavi etmek amacıyla kullanılmaz.
Koronavirüsün aşısı var mıdır?
Yeni koronavirüs için geliştirilmiş bir aşı henüz bulunmamaktadır. Fakat aşı geliştirme çalışmaları ve tedaviye yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Koronavirüsden kimler daha fazla etkilenir?
Elde edilen veriler doğrultusunda, ileri yaştakiler ve kronik hastalığı olanlarda enfeksiyonun ağır seyretme riski yüksektir.
Evde bakılan hayvanlar koronavirüsü bulaştırabilir mi?
Evde bakılan kedi/köpek gibi evcil hayvanların yeni koronavirüs ile enfekte olması beklenmemektedir. Evcil hayvanlarla temas sonrası her zaman eller su ve sabunla yıkanmalıdır. Böylece hayvanlardan bulaşabilecek hastalıklara karşı korunma sağlanacaktır.
Kendimi korumak için maske takmalı mıyım?
Öksürük gibi solunum semptomları olmayan kişilerin tıbbi maske takmasına gerek yoktur. Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs semptomları olan kişiler için ve öksürük ve ateş gibi semptomları olan bireylere bakan kişiler için maske kullanılmasını önermektedir. Maske kullanımı sağlık çalışanları ve birisine (evde veya sağlık kuruluşunda) bakan kişiler için çok önemlidir.
Maske nasıl takılır, kullanılır, çıkarılır ve atılır?
Maske sadece sağlık çalışanları, bakım görevlileri ve ateş ve öksürük gibi solunum semptomları olan kişiler tarafından kullanılmalıdır.
Maskeye dokunmadan önce, elleri alkol bazlı bir dezenfektan veya sabun ve su ile yıkayın.
- Maskeyi alın ve delik olup olmadığını kontrol edin.
- Hangi taraf üst taraf ise (metal şeridin olduğu yerde) o yöne doğru yönlendirin.
- Maskenin doğru tarafının dışarı doğru baktığından emin olun (renkli taraf).
- Maskeyi yüzünüze yerleştirin. Maskenin metal şeridini veya sert kenarını kıstırın, böylece burnunuzun şekline göre kalıbı oturtabilirsiniz.
- Ağzınızı ve çenenizi kaplayacak şekilde maskenin alt kısmını aşağı çekin.
- Kullandıktan sonra maskeyi çıkarın; maskeyi potansiyel olarak mikroplu olabilecek yüzeylere dokunmamak için maskeyi yüzünüzden ve kıyafetlerinizden uzak tutarak kulakların arkasındaki elastik halkaları çıkarın.
- Maskeyi kullandıktan hemen sonra kapalı bir çöp kutusuna atın.
- Maskeye dokunduktan sonra, elleri alkol bazlı bir dezenfektan veya sabun ve su ile yıkayın.
Koronavirüs belirtileri varsa neler yapılmalıdır?
Eğer son 14 gün içinde;
- Çin’de veya koronavirüsü tespit edilmiş bir ülkede bulunduysanız,
- Koronavirüsü enfeksiyonu ile doğrulanmış veya şüphelenilmiş bir kişi ile temas ettiyseniz,
- Ateş, öksürük, nefes darlığı beliritilerinden herhangi birine sahipseniz çin erken tıbbi yardım alın ve yakın zamanda seyahat geçmişinizi sağlık uzmanınızla paylaştığınızdan emin olun.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeyseniz;
KKTC SAĞIK BAKANLIĞI İRTİBAT NUMARALARINA BAŞVURUN!
(0533) 850 11 88 / (0548) 850 11 88 / 1102
Evde izolasyon önerilen bir kişiyle aynı odada bulunduğunuz anlarda maskenizi mutlaka takın.
Her durumda, ateş, öksürük ve nefes almada zorluk yaşıyorsanız, daha ciddi bir enfeksiyon gelişme riskini azaltmak için erken tıbbi yardım alın ve yakın zamanda seyahat geçmişinizi sağlık uzmanınızla paylaştığınızdan emin olun.
Bu bilgiler Dünya Sağlık Örgütü ve KKTC Sağlık Bakanlığı dokümanlarından hazırlanmıştır. En son bilgiler için aşağıdaki web sitelerini ziyaret edebilirsiniz:
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/koronavirus
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/videos
https://saglik.gov.ct.tr/Portals/107/KKTC%20Saglk%20Bakanlg%20Korona%20Rehber.pdf
Sağlıklı günler dileriz.
Arkın Yaratıcı Sanatlar ve Tasarım Üniversitesi